Δημήτρης Α. Δημητριάδης: Πίσω από ένα γυαλί

Όλο και περισσότερο η ζωή του σημερινού ανθρώπου διαδραματίζεται πίσω από ένα γυαλί. Οι κινήσεις, οι σκέψεις, οι μετακινήσεις, οι στιγμές, οι χαρές και τα δάκρυα, περνάνε μέσα από το πρίσμα μιας οθόνης. Η ύπαρξη διαχωρίζεται και αυτό που ορίζεται σαν εξωτερικό απομακρύνεται σταδιακά κι απομένει η οθόνη που φιλτράρει, απονοηματοδοτεί, αναισθητοποιεί. Τα νοήματα αλλοιώνονται, τα συναισθήματα φθίνουν και μένει μόνο μια αποστειρωμένη ζωή, πλήρως γραμμική και αντικειμενοποιημένη.

Το πρωινό ξεκινάει με τις ειδήσεις στην τηλεοθόνη που επιβάλλουν μια συγκεκριμένη επικαιρότητα, καθώς και έναν συγκεκριμένο τρόπο σκέψης και κριτικής. Οι διαδρομές στους δρόμους καθορίζονται από το GPS, που αποτελεί το μίτο της Αριάδνης στους λαβύρινθους των μεγαλουπόλεων. Όσοι δεν έχουν την πολυτέλεια του Ι.Χ. στοιβάζονται στα λεωφορεία, με το πρόσωπό τους να κολλάει στα τζάμια. Στο αυτοκίνητο αδυνατεί κανείς να οσφρηστεί την ευωδιά των λουλουδιών, την πρωινή υγρασία, ακόμη και τη βρωμιά της πόλης, αφού τα κλειστά τζάμια αιχμαλωτίζουν την τεχνητή μυρωδιά του αποσμητικού χώρου. Η φύση αντικρίζεται μέσα από το γυαλί, ανύπαρκτη πλέον, σαν μια φαντασίωση, σαν κάτι που μπορεί και να μην υπήρξε ποτέ.

Στα γραφεία, στις δουλειές, η πρόοδος του συστήματος περνά μέσα από την οθόνη του υπολογιστή, τη γραφειοκρατία, την καταγραφή και τον έλεγχο. Οι συνταγές του φαγητού, τα ψώνια, όλα βρίσκονται πίσω από μια οθόνη. Τη διασκέδαση την αναλαμβάνει η τηλεόραση, την επιβολή των προτύπων επίσης. Μέσα στη γυάλινη οθόνη σώματα πλαστικά και αψεγάδιαστα μας κοιτούν υποτιμητικά και μας λενε, με ένα μόνο βλέμμα, πως αν δεν τους μοιάσουμε είμαστε ξοφλημένοι. Πρωινή γυμναστική με τη γυναίκα της οθόνης, κάνεις ό,τι κάνει, το βράδυ νανουρίζεις τη μοναξιά σου με βασανισμένα σώματα που βογγάνε στην οθόνη και μετά κραυγάζεις για τα γκολ. Οι φίλοι γίνανε εικόνες μέσα σε κουτάκια στην οθόνη του υπολογιστή. Οι στιγμές της ζωής υποτίθεται πως αποκτούν αξία μέσα από τα like και τα σχόλια. Αν δεν αποτυπωθούν στο γυαλί, αν δεν μεταδοθούν μέσα από αυτό, είναι σαν να μην έγιναν ποτέ.

Τα άγρια ζώα, που μέρα με τη μέρα εξαφανίζονται από τους βιοτόπους τους, τα βλέπουμε να ποζάρουν σε wallpaper και λεζάντες σαν να μην συμβαίνει τίποτα. Η καταστροφή της φύσης, ο βασανισμός των ζώων, η κλιματική αλλαγή, το λιώσιμο των πάγων, η μόλυνση και οι τεράστιες αποψιλώσεις συμβαίνουν γύρω μας, αλλά εμείς ζούμε μέσα στα όρια που έχει καθορίσει το σύστημα και επιλέγουμε αν θα δούμε την αποτρόπαια αλήθεια μέσα από το πάτημα ενός κουμπιού, που αντανακλά μια εικόνα στην οθόνη. Κινητά, tablet και smart phones αντικατέστησαν τη σκέψη, τη μνήμη και την επικοινωνία με μια οθόνη. Δεν έχουμε πια μυαλό, πνεύμα, ψυχή, έχουμε το instagram, τις επαφές και τους followers. Ο περίπατος στο δάσος αντικαταστάθηκε με το διάδρομο του γυμναστηρίου, όπου μια οθόνη καταγράφει τα λεπτά, τις θερμίδες, τους χτύπους της καρδιάς και τα βήματά μας.

Κοιτάζοντας όλη μέρα την οθόνη γίναμε μύωπες, κοντόθωροι και δεν μπορούμε να δούμε την καταστροφή που φέρνει το βιομηχανικό σύστημα και ο αστικός τρόπος ζωής. Ή μήπως τη βλέπουμε; Η εξουσία μοιάζει να έχει κερδίσει, αλλά πάντα μπορούμε να σπάσουμε την οθόνη που μας χωρίζει από μια γεμάτη νόημα ζωή και την ελευθερία. Να βγούμε έξω να χαρούμε τη φύση, να φωνάξουμε, να κλάψουμε και να γελάσουμε κι εν τέλει να καταστρέψουμε κάθε τι που μας σκοτώνει τη ζωή.